Ия - Подлежащее

Сораулары

Вопросы

Кем? Кемнәр? – кто?

Нәрсә – что?

Подлежащее может быть выражено:

Мисаллар – Примеры

Исем

Существительным

Кошлар бигрәк матур сайрый. –

Птицы удивительно красиво поют.

Алмашлык

Местоимением

Ул эшкә иртә китте. –

Он ушёл на работу рано.

Сан

Числительным

Икегә өчне кушсаң, биш була.

К двум прибавить три, будет пять

Сыйфат

Прилагательным

Җылы сөяк сындырмый. –

Жар костей не ломит.

Исем фигыль

Именем действия

Аның моны белмәве мөмкин түгел. –

Не может быть, чтоб он(а) этого не знал(а).

Сыйфат фигыль

Причастием

Көлдергән дә, күндергән дә – сүз . –

Слово заставит и смеяться, и повиноваться.

Сүзтезмә

Словосочетанием

Тау башы ерактан начар күренә. –

Издалека вершина горы видна плохо.

Хәбәр – Сказуемое

Сораулар

Вопросы

нишли – что делает? нишләгән – что сделал? нишләр – что сделает?

Сказуемое может быть выражено:

Мисаллар – Примеры

Исем

Существительным

Әтием – укытучы. –

Отец – учитель.

Алмашлык

Местоимением

Концертта җырлаган кеше – мин. –

Тот, кто пел на концерте, это – я.

Сан

Числительным

Ике икең – дүрт.

Дважды два – четыре.

Сыйфат

Прилагательным

Бүген көн җылы. –

Сегодня тепло.

Исем фигыль

Именем действия

Туган илне саклау – ата-анаңны яклау. –

Беречь Родину,  это значит беречь и родителей.

Сыйфат фигыль

Причастием

Күп укыган – күп белгән.

Тот,кто много читает, тот много знает.

Алмашлык төркемчәләре – Разряды местоимений

Зат Личные

мин, син, ул, без, сез, алар

Тартым Притяжательные

минеке, синеке, аныкы, безнеке, сезнеке, аларныкы

Күрсәтү Указательные

бу, шушы, ул, теге, шул

Сорау Вопросительные

кем? – кто?, нәрсә? – что?, ничә? күпме? – сколько?, ничек? – как?, нинди? – какой?, кайчан? – когда?, кайда? – где?, куда?

Билгеләү Оределенные

Һәркем – каждый, һәрбер – любой, һәркайда – везде, һәртөрле – всякий, һәрвакыт – всегда, барысы – всего, үз  – свой

Билгесезлек Неопределенные

әллә кем – кто-то, әллә нәрсә – что-то, әллә нинди – какой- то, әллә кайдан – откуда-то, әллә ничек – как-то, әллә кайчан – давно

Юклык Отрицательные

Һичкем, беркем – никто; һичнәрсә, бернәрсә ничто; һичкайда, беркайда – нигде, һичнинди, бернинди – никакой; берничек, берничек тә, һичничек – никак;

Зат алмашлыклары – Личные местоимения

мин – я

без – мы

син – ты

сез – вы

ул – он, она, оно

алар – они

Тартым алмашлыклары

минеке – мой, моя,

безнеке – наш, наше, у нас;

синеке – твой, твоя, твое, у тебя;

сезнеке – ваш, ваше, у вас;

аныкы – его, ее, у него, у нее;

 аларныкы – их, у них;

Сорау алмашлыклары – Вопросительные местоимения

кем? – кто?

кайчан? – когда?

нәрсә? – что?

ни өчен? нигә? – почему? зачем?

кайсы? – который?

ничә? күпме? – сколько?

нинди? – какой? какая, какое?

ничәнче? – который? какой?

ничек? – как? каким образом?

кайдан? – откуда?

кайда? – где? куда?

Юклык алмашлыклары – Отрицательные местоимения

һичкем, беркем                                                                никто

һичнәрсә, бернәрсә                                                          ничто

һичкайда, беркайда                                                         нигде

һичнинди, бернинди                                                        никакой

берничек, берничек тә, һичничек                                 никак